Một trong những sự kiện thu hút nhiều sự chú ý gần đây là Việt Nam xuất lô hàng 300 tấn thịt gà có giá trị cao sang thị trường Nhật, đánh dấu một cột mốc quan trọng cho ngành nông nghiệp Việt Nam theo hướng hiện đại. Sự kiện này diễn ra trang trọng tại Cảng quốc tế Long An, đi cùng với sự kiện khởi công giai đoạn 2 của dự án cảng biển quốc tế có tổng vốn đầu tư lên lên đến 9.000 tỉ đồng. Ít ai biết, người đứng đằng sau chuỗi sự kiện đình đám đó là ông Võ Quốc Thắng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đồng Tâm.
Sau giai đoạn khó khăn năm 2010-2012, vị thế của Đồng Tâm hiện đã trở nên vững chắc hơn với kết quả kinh doanh cải thiện mạnh trong các năm gần đây. Nhưng liệu chiến lược mở rộng đầu tư vào một ngành đang chịu sức ép lớn về cạnh tranh như cảng biển sẽ mang lại trái ngọt cho ông Thắng?
Tài chính vẫn kém duyên
Đồng Tâm từng trải qua giai đoạn đầy cam go khi phải đối mặt với khoản lỗ lên tới 230 tỉ đồng trong hai năm 2011-2012 do thị trường tiêu thụ vật liệu xây dựng trầm lắng, đi cùng với chi phí lãi vay tăng vọt. Đến cuối năm 2012, Đồng Tâm vẫn vay nợ gần 1.800 tỉ đồng, trong đó ¾ là nợ ngắn hạn. Tình thế khó khăn đó buộc ông Thắng phải tiến hành tái cấu trúc triệt để, trong đó thoái vốn khỏi các dự án bất động sản chưa hiệu quả để giảm gánh nặng tài chính và hàng tồn kho. Đi cùng với đó là một loạt các đề án được triển khai như đề án “29 ngày luân chuyển”, đề án “tối ưu hóa tồn kho hệ thống”, hay “xây dựng mức thu nhập hiệu quả cho kinh doanh”, giúp hiệu quả sản xuất và kinh doanh của Công ty dần khởi sắc.

Ông Võ Quốc Thắng đặt nhiều tham vọng cho Cảng quốc tế Long An. Ảnh: Tuyển Phan
Đáng chú ý, trong năm 2015, lợi nhuận đột biến Đồng Tâm đạt được có sự đóng góp lớn từ khoản đầu tư vào Kinh Đô với khoản lãi gần 300 tỉ đồng. Tuy vậy, không thể phủ nhận hoạt động kinh doanh cốt lõi của Công ty đang tăng trưởng ấn tượng. Đồng Tâm không chỉ bó hẹp trong lĩnh vực vật liệu xây dựng truyền thống, mà đã mở rộng sang các lĩnh vực khác như bất động sản, cảng biển, khu công nghiệp…

Trong khi “may mắn” với mảng vật liệu xây dựng bao nhiêu thì ông Thắng dường như gặp khó khăn bấy nhiêu ở mảng tài chính. Năm 2013, giữa lúc thị trường tài chính còn nhiều xáo trộn, ông Thắng gây bất ngờ khi tham gia vào Hội đồng Quản trị của Ngân hàng Kienlong Bank với vị trí Chủ tịch Hội đồng Quản trị. Người con trai của ông là Võ Quốc Lợi cũng tham gia vào ngân hàng khi nắm 4,68% tổng vốn điều lệ.
Tất nhiên, tái cấu trúc một ngân hàng yếu kém không hề đơn giản. Trong năm 2016, mặc dù các chỉ tiêu về tổng tài sản, mạng lưới hoạt động, vốn huy động và dự nợ tín dụng tăng tưởng khá tốt nhưng do chi phí hoạt động và lập trích dự phòng tăng mạnh nên lợi nhuận trước thuế của Kienlong Bank chỉ đạt 152 tỉ đồng, giảm mạnh 28,36% so với năm trước, đồng thời là mức thấp nhất kể từ năm 2012 trở lại đây.

Kienlong Bank vẫn là bài toán khó của bầu Thắng. Ảnh: kienlongbank.com
Bài toán nan giản Kienlong Bank tiếp tục cho thấy cái duyên với ngành tài chính của ông Thắng vẫn chưa tới, giống như bài học phiêu lưu vào ngành chứng khoán và bảo hiểm trong cơn sốt những năm 2008.
Mảnh ghép lớn cảng biển
Những khó khăn đó càng thôi thúc ông Thắng nhắm tới việc hoàn thành các dự án cảng biển ấp ủ lâu nay. Bởi vì, cảng biển được coi là yếu tố tạo ra lợi thế cạnh tranh về giá thành sản phẩm, chuỗi cung ứng và xuất nhập khẩu của các địa phương. Cảng biển phải phục vụ cho hệ thống cơ sở hạ tầng đi kèm. Theo đó, Đồng Tâm nhắm tới mục tiêu đưa cảng biển thành động lực cho việc phát triển các dự án bất động sản gồm Khu công nghiệp Long An, Trung tâm thương mại và Khu đô thị Cần Giuộc (Long An)…
Mục tiêu này đang nhận được khá nhiều thuận lợi. Long An trong các năm gần đây nhận được sự quan tâm khá lớn từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước nhờ hưởng lợi từ mạng lưới hạ tầng ngày càng được cải thiện. Có thể kể đến các dự án lớn tại đây như: Khu đô thị Waterpoint của Nam Long, Happy land của Khang Thông, dự án Five Star Eco city của Năm Sao, chuỗi 16 dự án của Vạn Thịnh Phát, khu đô thị trung tâm hành chính, thành phố Tân An của Trường Hải. Bên cạnh đó là các doanh nghiệp đầu tư vào khu công nghiệp như Tân Tạo, Đầu tư và Xây dựng Phúc Long, Long Hậu… Tất cả đều muốn chiếm giữ lợi ích tại cửa ngõ phía Tây thành phố, là điểm kết nối thành phố với toàn bộ vùng đồng bằng sông Cửu Long trù phú.

Thực tế, ý tưởng sở hữu một cảng riêng biệt đã định hình trong tâm trí của ông Thắng từ lâu. Năm 2010, Đồng Tâm và Công ty Quản lý quỹ VinaCapial đã thành lập liên doanh để phát triển dự án Cảng quốc tế Long An trên sông Soài Rạp, nằm trong tổng thể dự án cảng – khu công nghiệp – khu dịch vụ và đô thị với diện tích 1.935 ha. Trong đó khu cảng có diện tích là 147 ha, Khu công nghiệp Đông Nam Á có 1.048 ha, cùng với khu trung tâm logistics rộng 239 ha.
Nhưng khủng hoảng tài chính quét qua ngay sau đó khiến cho dự án chậm tiến độ, việc VinaCapital quyết định thoái vốn cũng khiến dự án gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn đầu tư. Trải qua nhiều thách thức, giai đoạn 1 của dự án chỉ mới hoàn thành vào đầu năm nay với năng lực tiếp nhận chỉ là 700.000 TEU/năm. Nhưng một khi được xây dựng hoàn chỉnh vào năm 2023, Cảng quốc tế Long An sẽ có năng lực tiếp nhận lên đến 15 triệu tấn hàng hóa và 3,5 triệu TEU/năm, tức nằm trong top các cảng quốc tế lớn nhất tại khu vực miền Nam, chỉ đứng sau Cảng Cát Lái và cụm cảng Cái Mép-Thị Vải.

Cảng quốc tế Long An. Ảnh: enternews.vn
Một thuận lợi khác về mặt cạnh tranh cho Cảng quốc tế Long An so với các cảng khác tại khu vực TP.HCM là sông Soài Rạp mới đây đã hoàn thành công tác nạo vét với kinh phí gần 2.800 tỉ đồng, giúp cho cụm cảng tại khu vực Hiệp Phước (Nhà Bè) và Cần Giuộc (Long An) có thể tiếp nhận tàu có trọng tải lên tới 50.000 DWT, đồng thời giúp rút ngắn hành trình ra Biển Đông thêm 1 giờ. “Nếu không có cảng, phát triển giao thông đường thủy thì các khu công nghiệp, khu kho vận cũng không thể hoạt động. Khi Cảng quốc tế Long An hoạt động, đây sẽ là nơi tập trung hàng hóa nội địa của Long An, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và là cửa ngõ giao thương trực tiếp từ Long An đi quốc tế”, ông Võ Quốc Thắng nhận định.
Tất nhiên, cuộc dấn thân vào ngành hạ tầng cảng không phải không có rủi ro cho Đồng Tâm. Bên cạnh vốn đầu tư ban đầu quá lớn, các cảng muốn hoạt động hiệu quả phải có chiến lược cạnh tranh sắc sảo, tạo dựng mối quan hệ tốt với các doanh nghiệp và hãng tàu, đồng thời bản thân cảng phải có hệ thống kết nối thuận tiện với hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa trong vùng để giúp luân chuyển hàng hóa thuận lợi và hưởng chi phí thấp hơn so với các đối thủ. Nếu xét các tiêu chí kể trên, hiện Cảng quốc tế Long An chỉ mới đạt được phần nào về hạ tầng giao thông kết nối, còn các yếu tố trọng yếu khác sẽ tốn thêm rất nhiều thời gian và nguồn lực để cải thiện.
Rủi ro của ngành còn nằm ở tính bất định của dòng chảy hàng hóa theo chu kỳ của nền kinh tế. Đó còn là áp lực cạnh tranh giữa các cụm cảng sẽ càng khốc liệt ở khu vực miền Nam do ngày càng nhiều các tên tuổi lớn tham gia vào thị trường với công suất dự báo sẽ tăng trưởng mạnh trong các năm tới.

Hiện ngành cảng biển Việt Nam còn chuẩn bị đón thêm một nhà đầu tư lớn là Công ty PT Intra Asia Indonesia. Công ty này tuyên bố sẽ hợp tác với một công ty của Việt Nam để xây dựng một cảng mới tại miền Nam có tổng vốn đầu tư 1 tỉ USD. Vị trí xây dựng cảng chưa được PT Intra công bố chi tiết nhưng nếu được triển khai, dự án này chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến cục diện ngành cảng phía Nam, trong đó có nhà đầu tư mới như Đồng Tâm. “Bất kỳ lĩnh vực đầu tư nào cũng có rủi ro, từ bên trong lẫn bên ngoài, khách quan lẫn chủ quan. Trong kinh doanh cũng vậy, phải biết chấp nhận rủi ro và quan trọng là khả năng mình có thể kiểm soát được rủi ro hay không”, ông Thắng chia sẻ với NCĐT vào năm 2014.
Tuy nhiên, các mảnh ghép gồm khu công nghiệp và khu đô thị đã được Đồng Tâm hình thành. Vì thế, để tạo nên giá trị tổng thể cho nền tảng bất động sản này, dự án cảng biển không thể để chậm hơn, nhất là khi Đồng Tâm đang trên đà kiếm tiền tốt.
Theo nhipcaudautu.vn